Mehmet Bes¸ikc¸i, Osmanlı ordusunun Birinci Dunya Savas¸ı’nın
gerektirdig?i yog?un insan gucu seferberlig?ini nasıl yuruttug?unu, kapsamlı
ars¸iv taramasını zengin bir sureli yayın ve anı-hatırat literaturuyle
harmanlayarak aras¸tırıyor. Seferberlik kos¸ullarının devlet-toplum
ilis¸kilerini yeniden s¸ekillendirici bir etki yaptıg?ını savunan Bes¸ikc¸i, bu
surec¸te Osmanlı devleti bir yandan daha merkezi^, otoriter ve milliyetc¸i bir
eg?ilime girerken, dig?er yandan toplumun seferberlik politikalarına kars¸ı
tepkiler verebileceg?i bir alanın da ac¸ıldıg?ını gosteriyor. Zorunlu askerlik
sisteminin savas¸ yıllarındaki sancılı ama pragmatik is¸leyis¸i,yurt cephesine
nufuz etmenin artan onemi ve yıpratıcı cephe kos¸ullarında derinles¸en
firar meselesi kitapta masaya yatırılıyor. Gozden gec¸irilmis¸ yeni baskısıyla
Birinci Dunya Savas¸ı’nda Osmanlı Seferberlig?i, yalnızca savas¸ın askeri^
ve sosyal tarihi literaturune deg?il, aynı zamanda devlet-toplum ilis¸kileri,
siyasal mobilizasyon ve milliyetc¸ilik ac¸ısından Osmanlı’dan Cumhuriyet’e
gec¸is¸ sureci tartıs¸malarına daonemli bir katkı.
“Toplumsal aktorler Osmanlı seferberlik tecrubesi esnasında devlete kars¸ı
tamamen edilgen ve pasif [deg?ildi]; devletin seferber edici politikalarının
hedefi olan insanlar faildi ve kendilerini etkileyen politikaları yeniden
s¸ekillendirebilen tepkiler uretiyorlardı. Bu tepkiler, giderek kotules¸en
savas¸ kos¸ullarında toplumsal aktorlerin kendi beklentileri ve onceliklerinin
devletinkilerle ne kadar ortus¸up ortus¸medig?ine gore gonullu destek
s¸eklinde tezahur edebildig?i gibi, seferberlik uygulamalarına ac¸ıkc¸a direnc¸
gosterme s¸eklinde de olabiliyordu.”
MEHMET BES¸I?KC¸I
Menü
Sepete Ekle
