Yaratık

Yaratik, günümüz Ingiliz edebiyatinin en ilginç ve en çarpici gerilim romanlarindan biri. Tipki Dostoyevski'nin romanlarinda oldugu gibi, insani saran paradokslarla dolu etik bir derinlige ama ayni zamanda da, Fowles'un virtüözlük düzeyindeki hikâye anlatma tekniginden kaynaklanan soluk kesici bir sürükleyicilige sahip.Yazarin zihninde araliklarla beliren ve gitgide vücut kazanan, tuhaf bir imgedir anlatilan. Soguk, karanlik bir ilkbahar gününde, sonsuz kiraç topraklarin ufuk çizgisinde yol alan küçük bir atli kafile imgesi... gizemli bir kadinin da dahil oldugu bu kafilenin bilmecelerle dolu yolculugu... ve yolun sonundaki beklenmedik ölümün ardindan gelen sorgulama... Siradan bir polisiye olayin ötesine uzanip metafizik boyutlara erisen ve bilimkurgusal tinilar da tasiyan girift bir anlati.Çagdas Ingiliz edebiyatinin en önde gelen yazarlari arasinda sayilan John Fowles, Viktorya dönemi Ingiltere'sinde geçen Fransiz Tegmenin Kadini adli ünlü romaninda oldugu gibi, yine tarihsel bir arkaplani romanina fon olarak seçiyor. Ama, amaci kesinlikle klasik anlamda tarihsel bir roman yazmak degil. Sade yasantilariyla kilise kurumunun otoritesine kökten karsi çikislariyla taninan, Isa'nin dünyaya yeniden bir "kadin" olarak gelecegini ileri süren, gündelik hayatlarinda komünizan ögelere rastlanan, yoksullugu ve cinsel perhizi savunan Shaker mezhebinin ögreti ve pratikleri üzerine temelleniyor roman. Ancak Fowles karsimiza, geçmise gelecekten bakan ve o zamanin zihniyetini çagdas bireyin moderniteyle yüklü, son derece karmasik görüs açisindan degerlendiren bir yazar kimligiyle ortaya çikiyor Yaratik'ta. Bir yandan, 18. yüzyil Ingiltere'sinin toplumsal tabakalasmasina, törelerine, sinif atlama yapilarina iliskin çok ilginç ayrintilar ortaya koyarken, bir yandan da, kurmaca bir yapit meydana getirdiginin bilincinde bir yazar olarak, sürükleyici hikâyeler anlatabilme yetenegini seferber ediyor.1985 yilinda Fransa'da en iyi çeviri roman seçilen Yaratik, insana hummali bir okuma keyfi tattiran, elinizden bir an olsun birakmak istemeyeceginiz, o ender edebiyat basyapitlarindan biri.